Zwyczaje i obrzędy agrarne na Podlasiu

 

 

       Listopadowy wykład w naszym Uniwersytecie poświęcony był najogólniej mówiąc, naszemu regionowi – Podlasiu. Wykładowca prof. Aleksander Kiryluk – podzielił swoją wypowiedź na dwie części. 

 

       Pierwsza poświęcona była historii Podlasia. Profesor posłużył się na wstępie mądrością zawartą w cytacie z wypowiedzi poetyckiej romantycznego poety i myśliciela C. K. Norwida:

„Aby drogę mierzyć przyszłą,

Trzeba koniecznie pomnieć skąd się wyszło”

       Dlatego zanim przeszedł do zagadnień zawartych w temacie wykładu: „Zwyczaje i obrzędy agrarne na Podlasiu” zarysował szkicowo historię Podlasia, czyli obszarów „pod lasem” (tak to tłumaczył znawca tych obszarów Zygmunt Gloger). O ludności tych ziem mówiono Lachowie. Ich przynależność państwowa do Korony datuje się od XVI w., ale po I rozbiorze przez pewien czas znaleźli się we władzy pruskiej. Obwód białostocki utworzono w 1842 roku.

       Na początku II Rzeczypospolitej w zapisach pojawia się Hajnówka (w spisie z 1921r. ma ona 287. mieszkańców).

       Tyle o historii.

       W drugiej części wykładowca skupił się na sprawach rolnictwa (precyzując szczegółowo znaczenie słów z tą dziedziną związanych). Przy tej okazji omówił różnorodność i charakter upraw w zależności od ogólnego rozwoju gospodarki (w krajach wysoko rozwiniętych dominuje monokultura, w słabiej różnorodność upraw). Ciekawym fragmentem wyjaśnień była terminologia np. dotycząca pomiarów (typu włóka, morga, dziesięcina) czy formy własności (np. królewszczyzna).

       Końcowa część wykładu dotyczyła obrzędów i obyczajów związanych z pracą w rolnictwie i ich związku z obrzędami religijnymi. Ta część rozważań dla większości słuchaczy wiązała się z ich własnymi dawnymi doświadczeniami, a także całkiem współczesnymi. Wzbudziła też wspomnienia trudów i mozołu dawnej pracy w rodzinnych gospodarstwach.

       Wykład był pożyteczny – uporządkował i uzupełnił wiedzę historyczną i ożywił wspomnienia, uświadomił też jak w ciągu kilkudziesięciu lat zmienił się obraz i życie wsi.

       Spotkanie wykładowe tego miesiąca było wzbogacone i urozmaicone występami dzieci – od wzruszającego występu przedszkolaków z Przedszkola Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi w Hajnówce do poważnego występu uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 4 z towarzyszeniem Społecznej Szkoły Muzycznej I stopnia w Hajnówce i członków Orkiestry Dętej OSP z Hajnówki, którzy zaprezentowali montaż poetycko – muzyczny na rocznicę odzyskania niepodległości. Na szczególne wyróżnienie zasługuje występ orkiestry.

       Wszystkim występującym i ich opiekunom serdecznie dziękujemy.

Autor: mgr Antonina SKORUK

Foto-galeria: Zbigniew ANGIELCZYK

       Wykład został sfinansowany ze środków pochodzących z realizowanego zadania publicznego pt. „Propagowanie aktywnego trybu życia seniorów z miasta Hajnówki współfinansowanego z budżetu miasta Hajnówka”.