Kraina otwartych okiennic

 

       Wycieczkę z przewodnikiem p. Niną Zin rozpoczęliśmy od wsi Nowoberezowo. Obejrzeliśmy z zewnątrz dwie cerkwie: drewnianą pw. Św. Jana Teologa z XVIII w. i murowaną pw. Wniebowstąpienia Pańskiego z 1873r., żeliwny krzyż ustawiony za czasów carskich upamiętniający koronację cara Mikołaja II.

 

        Następnym punktem była wieś Czyże, która była dawną osadą strzelców Puszczy Białowieskiej. Tu zachował się zabytkowy XV w. układ urbanistyczny tzw. ,,szeregówka”. Królowa Bona przysłała mierniczych i nadała 3-polówki (jeden zagon zagrodowy wynosił 1,3 ha, a tego co zostało były  utworzone wspólnoty). Nowoczesna cerkiew murowana pw. Zaśnięcia Bogurodzicy została wybudowana w 1984 – 1993r.

        Do wsi Klejniki dojechaliśmy drogą narewską łączącą Bielsk Podlaski, Klejniki i Narew. Wieś została założona w połowie XVI w. przy trakcie królewskim łączącym Bielsk Podlaski z Grodnem. Dawna nazwa tej wsi to Zygmuntowo od króla Zygmunta Augusta. Tu mieściła się karczma i możemy zobaczyć kapliczkę ,,słupkową”, dom typu dworkowego (ganek od ulicy) oraz drogę zagumienną (zastodolną). W 1973r. spaliła się drewniana cerkiew i na jej miejscu została wybudowana murowana pw. Wniebowstąpienia Pańskiego.

        Następnym punktem zwiedzania była Narew – spokojna osada, która prawa miejskich utraciła w 1936r. Nad miejscowością górują zabytkowe kopuły cerkwi z 1885r. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i strzeliste wieżyczki kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z 1775r. najstarszego zabytku tego typu w regionie. O czasach przypomina zabytkowy układ wsi, który nie zmienił się od 500 lat – z końskim rynkiem (teraz skwer) w centrum oraz okalającymi go domami usytuowanymi miejskim zwyczajem bokiem do ulicy.

        Do skitu Świętego Antoniego i Teodozjusza Pieczarskiego w Odrynkach przeszliśmy 800 metrową, drewnianą kładką. Jest to jedyna prawosławna pustelnia stworzona przez archimandrytę Gabriela pośród łąk i rozlewisk rzeki Narew. O historii powstania i po skicie oprowadził mnich. Chętni mogli zakupić miód i zioła.

       ,,Kraina Otwartych Okiennic” obejmuje trzy miejscowości o unikatowej architekturze: Puchły, Soce i Trześciankę. Ulokowane są w dolinie Narwi, to perła architektury podlaskiej wsi. Wsie zachowały ulicowy układ zabudowy z domami ustawionymi szczytami do drogi oraz tradycyjną architekturą drewnianą. Specyfiką zabudowań jest bogata dekoracja snycerska w formie barwnych okiennic, nad i pod okienników, narożników oraz oszalowania elewacji i szczytów, jest pamiątką po dawnym osadnictwie rosyjskim. Piękne cerkwie i krzyże wotywne przypominają o tradycji jego mieszkańców.

Nad wsią Trześcianka górują kopuły Cerkwi Parafialnej pw. Archanioła Michała z 1867r. Cerkiew pw. Opieki Matki Bożej z cudowną ikoną Bogurodzicy z XVIII w. w Puchłach mogliśmy zwiedzić  i wysłuchać o cudownych objawieniach ikony Matki Boskiej.

       Spotkaliśmy się z właścicielką i zwiedziliśmy camping ,,Narva” w Puchłach.

       W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się na miejscu ogniskowym nad rzeką Narew.

Autor: Anna TELENTEJUK

Foto-galeria: Irena SIDORUK, Zbigniew ANGIELCZYK