Strona Główna

„Ocalić od zapomnienia” – dr Adam Jan Dowgird ...

 

  

„Ocalić od zapomnienia” – dr Adam Jan Dowgird i jego związki z naszym miastem.

 

   Kolejny wykład związany z historią naszego miasta zawdzięczamy niezmordowanej zbieraczce archiwaliów dotyczących Hajnówki Alli Gryc. Bohaterem wykładu był znany starszym hajnowianinem – z kontaktów lub opowieści dr Adam Dowgird, który przez 6 lat (1946-52) pracował (rządził szpitalem i operował pacjentów) w hajnowskiej służbie zdrowia.

 

   Ten nietuzinkowy, bardzo aktywny człowiek zasługuje na lepsze poznanie przez mieszkańców naszego miasta.

   Doktor Dowgird przybył do nas jako trzydziestokilkuletni lekarz z bogatym i dramatycznym doświadczeniem życiowym. Jego rodzina pochodziła z Litwy Kowieńskiej o polskich korzeniach i tradycjach. Byli to ludzie wykształceni (ojciec inżynier kolejnictwa) i utalentowani (stryj malarz). Życie w burzliwych latach I wojny św., rewolucji, przemian ustrojowych i politycznych rodzina odczuła bardzo dotkliwie (kolejne śmierci bliskich). Mimo to Adam kształcił się (szkoła średnia w Poniewieżu, studia medyczne w Kownie). Już w latach młodzieńczych przyszły lekarz mocno angażował się w różne formy walki o sprawy Polaków.

   Studia ukończył w 1938 r. praktykował w Kownie i Wilnie, w czasie okupacji pracował jako lekarz więzienny – lecząc chorych i rannych różnej narodowości. W 1944r uciekł z terenów Litwy i przedostał się na Białostocczyznę. Cały okres wojny bardzo aktywnie uczestniczył w konspiracyjnych działaniach AK. W 1946r zaczął pracę w Hajnówce i bez przesady można powiedzieć, że tworzył i budował hajnowską służbę zdrowia.

   Jako dyrektor miejscowego szpitala wystarał się o budowę Sali operacyjnej miejscowego szpitala, w którym kierował jednocześnie oddziałem chirurgicznym. Pracująca z nim wówczas pielęgniarka opowiadała o jego innowacyjnych działaniach na tym oddziale, twierdząc, że za jego czasów „pacjenci przestali umierać na sali operacyjnej”. Był inicjatorem tzw. „białych niedziel” i innych działań szerzących oświatę zdrowotną.

   Największym materialnym śladem pobytu Doktora w Hajnówce było wybudowanie nowego szpitala (dzisiaj Dom Miłosierdzia i Zakład Terapii Zajęciowej). Tylko ludzie zajmujący się takimi przedsięwzięciami rozumieją, jakiego to wysiłku wymagało. Widać dr Dowgird dał się poznać w województwie, bo w 1953r. zabrano go do Białegostoku, gdzie objął funkcję dyrektora szpitala im. Śniadeckich.

   Nie można pominąć pracy naukowej – 47 publikacji, część bardzo nowatorskich (m.in. dotyczących leczenia wrzodów żołądka i płuc). Prace te zaowocowały tytułami naukowymi dr doc. habilitowany.

   Dr Dowgird przeszedł na emeryturę w 1981r. (zm. w 1994r).

   Wśród różnych zainteresowań naszego bohatera warto wiedzieć o jego pasjach sportowych głównie piłkarskich i działalności popularyzatorskiej w tej dziedzinie.

   Nasze miasto uczciło pamięć jego pracy na rzecz naszego miasta wpisując go na listę zasłużonych dla Hajnówki w 1982r., a w 2014r. jego imię nadano ulicy w pobliżu nowego szpitala. W ubiegłym roku miała miejsce uroczysta sesja Rady Miasta jemu poświęcona.

   Ten skrótowy zapis wykładu ilustrowanego licznymi dokumentami i zdjęciami nie tylko z hajnowskich czasów Doktora, ale też jego historii litewskiej pozwolił słuchaczom nabrać przekonania o niezwykłości człowieka, który był nie tylko lekarzem, ale też społecznikiem, Polakiem, sportowcem, człowiekiem rzadko spotykanego formatu. Warto o nim pamiętać i być dumnym, że był wśród nas.

   Pani Alli Gryc wielkie wyrazy uszanowania i wdzięczności za jej mrówczą pracę i zaangażowanie.

   Temat wykładu i prezentowana postać nieco przypadkowo zbiegła się w czasie z wydarzeniami bieżącymi – kilka dni temu Prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku kol. Mirosława Pawłowska dostała prestiżową Honorową Nagrodę Quercus, a na szczeblu powiatu dwie radne, obecne na naszym spotkaniu, właśnie Alla Gryc i Olga Rygorowicz były laureatkami tytułu Zasłużony dla Powiatu Hajnowskiego.

   Wszystkim wymienionym paniom zebrani słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku pogratulowali, podkreślając swoje uznanie dla ich pracy społecznej i zaangażowanie w działanie na rzecz najbliższego środowiska.

   Może to dobry duch doktora Dowgirda unosi się ciągle nad Hajnówką.

Autor: mgr Antonina SKORUK

Foto-galeria: Stanisław CHOMICKI, Zbigniew ANGIELCZYK